Geologia w szerokim znaczeniu zajmuje się budową planet skalistych, czyli głównie planety Ziemia, a także zachodzącymi w jej wnętrzu oraz na powierzchni procesami, które mają wpływ na jej przeobrażenie. Dotyczy to również całej historii jej budowy i zachodzących zmian. Geologia złóż natomiast jest jej wyszczególnionym działem ściśle powiązanym z gospodarką i finansami.

Znaczenie geologii złóż

Każdy kraj na świecie, nawet z najmniejszymi z możliwych zasobami bogactw naturalnych musi posiłkować się w celu ich pozyskiwania geologią złożową.

Poszukiwania złóż

Geologia zbożowa zajmuje się w pierwszej kolejności poszukiwaniem ewentualnych złóż surowców mineralnych. Nie są to jednak poszukiwania prowadzone metodą chybił-trafił, ale ciężka praca oparta właśnie o budowę geologiczną ziemi.

Dzięki doświadczeniu, poznanej historii budowy geologicznej naszej planety, a także intuicji geologów, można w bardzo dużym prawdopodobieństwem określać miejsca występowania złóż. Przy czym i w tym wypadku nie chodzi o odkrywanie jakichkolwiek złóż, ale minerałów konkretnych, np. pokładów węgla kamiennego albo pokrewnych sobie, jak ropy naftowej i gazu ziemnego, czy łupków miedzionośnych z zawartością srebra.

Geologia złożowa posługuje się w tym celu wysoce wyspecjalizowanym sprzętem, który jednakże zawsze jest uruchamiany dopiero po zapoznaniu się z dokumentacją odnośnie pochodzenia danego terenu pod względem geologicznym. Geolog wszak nie będzie tworzył infrastruktury dla odwiertów badawczych na terenach pełnych piasków i gnejsów w poszukiwaniu granitu. Dlatego w pierwszej kolejności zawsze najcenniejsza jest wiedza geologów podejmujących się tego rodzaju zleceń. Jest to o tyle istotne, że odwierty próbne wcale nie są tanim przedsięwzięciem, ale mogą kosztować grube miliony złotych.

Szacowanie wielkości złóż

Po znalezieniu złoża jakiegokolwiek minerału, chociaż zazwyczaj będzie to minerał poszukiwany przez geologów, należy oszacować jego wielkość. Chodzi oczywiście o prozaiczne pieniądze, ponieważ wydobywanie zasobów musi być dla danego inwestora opłacalne. Wcale nie tak rzadko zdarza się, że na badanym terenie owszem występuje poszukiwany minerał, ale wielkość zasobów jest tak mizerna lub tak rozproszona, że jego wydobycie na powierzchnię nie ma uzasadnienia ekonomicznego. I nie chodzi tutaj o zasoby, które na rynku są stosunkowo tanie, np. rudy żelaza, ale również o drogie złoto.

Inwestycja w wydobycie wiąże się z ogromnymi nakładami i tutaj geologia złóż musi przynajmniej szacunkowo określić wielkość zasobów, aby inwestor nie poniósł strat. Bywa, że po takich szacunkach, z wydobycia złóż na danym terenie trzeba po prostu zrezygnować, a dochodzą do tego jeszcze inne aspekty, np. ochrona środowiska, stosunki wodne itd.

Do szacowania wielkości złoża używa się wielu metod badawczych, z których najbardziej znaną jest dla złóż ropy i gazu jest Metoda Monte Carlo. Ponadto robione są odwierty, gdzie na powierzchnię wydobywane są rdzenie z nawierconego gruntu, a po określenia składu takiego rdzenia, określana jest szacunkowa wielkość całego złoża. prowadzi się również na coraz szerszą skalę metodę sejsmiczną.

Polecamy:

 

Dokumentowanie złóż

Każde złoże musi zostać oszacowane i udokumentowane bardzo dokładnie i tym również zajmuje się geologia złóż. Ponadto w dokumentacji musi się znaleźć wiele pobocznych aspektów, a przede wszystkim wpływ ewentualnego wydobycia na środowisko naturalne, na powierzchniową infrastrukturę w pobliżu miejsca wydobycia, a także wpływ na stosunki wodne w regionie wydobycia.

Dokumentacja złoża jest prowadzona na bieżąco, także z chwilą uruchomienia kopalni albo odwiertu wydobywczego, na bieżąco również szacowana jest wielkość złoża, która w trakcie wydobycia może się zmieniać o tyle, że ulegać zmianie będą szacunki zasobów. Często w takich właśnie momentach dochodzi do sytuacji, w której okazuje się, że wielkość złoża została nie do szacowana i że wydobywanego minerału sumarycznie będzie znacznie więcej. Jest to swoista miła niespodzianka dla firmy wydobywczej, która znacznie podnosi zyski z danego złoża.

Każda firma wydobywcza musi mieć przez cały okres wydobycia zatrudnionych geologów na etatach. Nie chodzi przy tym wyłącznie o szacowanie wielkości wydobycia oraz zasobów pozostałych w złożu, ale również w celu monitorowania zagrożeń. Na przykład w kopalniach geologia złóż szacuje również zagrożenia wynikające z prowadzenia prac wydobywczych. To geolodzy podejmują decyzję o miejscach drążenia kolejnych chodników, z braniem pod uwagę istniejącej infrastruktury kopalnianej. Geologowie również prognozują na podstawie budowy danego złoża, jakiego rodzaju zagrożenia w takiej kopalni mogą występować. Czy będą to „tylko” ewentualne tąpnięcia, wynikające z ruchów górotworu, czy też górnikom może zagrażać nadmierne stężenie metanu lub nagły napływ wody.

Geologia złóż

Patrząc na obecne potrzeby gospodarek świata i mając na uwadze rosnącą populację ludzką, ciągle będziemy potrzebować odkrywania, szacowania, dokumentowania i wydobywania złóż różnych minerałów. Geologa złóż można więc uznać za zawód bardzo na czasie.